Δράση C.5 Αποκατάσταση των δασών με Juniperus foetidissima (9560*)

Πρόκειται για μια πιλοτική δράση αποκατάστασης, με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης και την αύξηση της έκτασης του οικότοπου με δάση  Juniperus foetidissima (9560 *) στον Εθνικό Δρυμό Οίτης. Αυτή θα υλοποιηθεί σύμφωνα με τις προδιαγραφές της δράσης Α.7 και θα ξεκινήσει στο δεύτερο έτος του προγράμματος.

Η ενίσχυση του πληθυσμού του  Juniperus foetidissima θα πραγματοποιηθεί στα 9 εκτάρια του οικότοπου 9560* που ήδη υπάρχουν. Στην περιοχή αυτή, η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης θα γίνει με παρεμβάσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της ιακνότητας αναγέννησης του Juniperus foetidissima (π.χ., προστασία των σπορόφυτων και δενδρυλλίων, καθώς και αποκατάσταση ευνοϊκής αναλογίας των δύο φύλων).

Η αύξηση της έκτασης του οικοτόπου θα περιλαμβάνει την εγκατάσταση του οικότοπου 9560* σε 2 νέες θέσεις, όπου δεν υπάρχει, με τη φύτευση του Juniperus foetidissima και άλλων τυπικών ειδών. Οι θέσεις αυτές είναι στην Κορυφή Γρεβενό σε μια έκταση  20-25 εκταρίων, και στην κορυφή Αλύκαινα σε μια έκταση περίπου 20 εκταρίων. Αυτές οι δύο θέσεις καλύπτονται σήμερα από ερεικώνες και έχουν  κατάλληλες συνθήκες για την αποκατάσταση του βιότοπου 9560*, όμως η τελική επιλογή των περιοχών αποκατάστασης θα καθοριστεί από τη δράση Α.7.

Νέα φυτά Juniperus foetidissima θα παραχθούν στα φυτώρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ξεκινώντας από το πρώτο έτος του προγράμματος. Η παραγωγή νέων φυτών θα γίνει με τον εμβολιασμό μοσχευμάτων Juniperus foetidissima από δέντρα μεγάλου υψομέτρου της Οίτης  σε κυπαρίσσια (Cupressus sempervirens) από την Κρήτη (όπου υπάρχουν αυτοφυή άγρια ​​κυπαρίσσια σε μεγάλο υψόμετρο ) και θα συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια του έργου. Το φύλο των μοσχευμάτων θα επιλέγεται  ώστε να εξασφαλιστεί η αναγκαία ισορροπία αρσενικών-θηλυκών, όπως καθορίζεται από την δράση Α.7. Κατά το πρώτο έτος του έργου, θα συλλεγούν σπόροι κυπαρισσιού και θα παραχθούν φυτάρια. Οι εμβολιασμοί θα γίνουν το δεύτερο έτος και τα εμβολιασμένα φυτά θα αναπτυχθούν στο φυτώριο. Κατά το τρίτο έτος τα νεαρά Juniperus foetidissima θα είναι έτοιμα για μεταφύτευση στην περιοχή του έργου. Πριν  τη μεταφύτευση, τα δενδρύλλια θα μεταφερθούν στο Βοτανικό Κήπο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Οίτης για  εξάμηνο εγκλιματισμό στις τοπικές συνθήκες.

Στη συνέχεια, περίπου 2.000 δενδρύλλια Juniperus foetidissima θα μεταφυτευτούν στο Γρέβενο και περίπου 1.000 δενδρύλλια θα μεταφυτευτούν στην Αλύκαινα. Η αποκατάσταση θα περιλαμβάνει επίσης τη μεταφύτευση και άλλων ειδών (π.χ. Daphne  oleoides, Crataegus orientalis) η επιλογή και η ποσότητα των οποίων θα καθοριστεί από την δράση Α.7.

Η μεταφύτευση θα γίνει με το χέρι, σε λάκκους διαστάσεων από 0.40x0.40x0.40 m3 ως 0.50x0.50x0.50 m3, κατασκευασμένους είτε με μηχανικά μέσα ή με το χέρι, ανάλογα με την κλίση (οι διαστάσεις ίσως να μεταβληθούν, όπως θα οριστεί από την δράση Α.7) . Η διάταξη για τη φύτευση θα είναι σύμφωνα με τις προδιαγραφές της δράσης Α.7. Η άρδευση δεν είναι αναγκαία, διότι η ξηρή περίοδος σε αυτές τις περιοχές είναι μικρή (λιγότερο από δύο μήνες), και ένα μείγμα εδάφους και διογκωμένου περλίτη θα εξασφαλίσει επαρκή υγρασία για τα νεαρά φυτά. Οι λάκκοι φύτευσης θα καλυφθούν με ένα ειδικό πλαστικό κάλυμμα, προκειμένου να αποτραπεί η ανάπτυξη ανταγωνιστικής βλάστησης και για να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες υγρασίας στο έδαφος. Αναμόρφωση των λάκκων φύτευσης για τη βελτίωση  κατακράτησης  νερού, αν είναι απαραίτητο, και αντικατάσταση των φυτών που μπορεί να έχουν αποτύχει, θα γίνει το φθινόπωρο του δεύτερου έτους μετά τη μεταφύτευση. Στη συνέχεια, αναπλήρωση των φυτειών θα γίνεται σε ετήσια βάση, ανάλογα με τις ανάγκες.

Θα γίνει λεπτομερής καταγραφή της όλης διαδικασίας και τα αποτελέσματα θα παρακολουθούνται από την δράση   D.3.

Η δράση C.5 περιλαμβάνει:

1. Ενίσχυση του πληθυσμού του είδους Juniperus foetidissima στα ήδη υπάρχοντα 9 εκτάρια του οικότοπου 9560*.
2. Επανεισαγωγή του Juniperus foetidissima σε 40-45 εκτάρια νεοσύστατων οικοτόπων 9560* σε 2 περιοχές όπου δεν υπάρχει σήμερα αυτός ο οικότοπος.

Σημειώνεται ότι η δράση C.5 δεν προτίθεται να επαενισαγάγει ένα απειλούμενο είδος, αλλά ένα απειλούμενο οικότοπο, τα δάση με Juniperus foetidissima . Είναι αλήθεια ότι αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση και την εκ νέου εισαγωγή του πληθυσμού του Juniperus foetidissima που είναι το χαρακτηριστικό είδος του οικοτόπου, αλλά η όλη ιδέα είναι διαφορετική και οι κατευθυντήριες γραμμές δεν ισχύουν αυστηρά σε αυτή την περίπτωση. Παρ΄ όλα αυτά, οι προϋποθέσεις για την εκ νέου εισαγωγή (όπως αναφέρεται στις προδιαγραφές του Προγράμματος LIFE+) πληρούνται, διότι:

1. Οι θέσεις που επιλέγονται είναι μέσα στην ιστορική περιοχή εξάπλωσης τόσο του Juniperus foetidissima όσο και του τύπου οικοτόπου, και έχουν τις κατάλληλες αβιοτικές συνθήκες (υψόμετρο, έδαφος,  κλίμα).
2. Η αιτιολόγηση της επανεισαγωγής, καθώς και το θέμα των απειλών δικαιλογούνται λεπτομερώς. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι γνωστές απειλές, φωτιά και ανεπαρκή αναγέννηση, αντιμετωπίζονται από το έργο. Πιστεύουμε ότι τα παραπάνω εγγυώνται λογικά υψηλές πιθανότητες επιτυχίας (οι κύριες δυσκολίες αφορούν τον πολλαπλασιασμό του είδους).
3. Η δράση δεν συμπεριλαμβάνει την αφαίρεση ή την μεταφορά ήδη υπαρχόντων ατόμων, αφού θα γίνει αναπαραγωγή και διάδοση του είδους ex situ, με χρήση γενετικού υλικού από τον τοπικό πληθυσμό.