Το πρόγραμμα LIFE είναι το οικονομικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υποστηρίζει τα προγράμματα διατήρησης του περιβάλλοντος και της φύσης στις χώρες της Ένωσης, αλλά και σε ορισμένες υποψήφιες, συγκατατιθέμενες και γειτονικές χώρες. Ο Κανονισμός LIFE, που προετοίμασε το έδαφος για την εφαρμογή του προγράμματος LIFE, θεσμοθετήθηκε με νόμο στις 21 Μαΐου 1992. Από τότε, το πρόγραμμα LIFE στις διάφορες φάσεις του έχει συγχρηματοδοτήσει περισσότερα από 3.700 προγράμματα, με συνολικά 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η τρέχουσα φάση του προγράμματος, που ονομάζεται LIFE+, είναι σε εξέλιξη από το 2007 ώς το 2013 και έχει προϋπολογισμό 2.143 δισ. ευρώ. Η νομοθετική βάση του LIFE+ είναι ο Κανονισμός (EC) Νο 614/2007. Το LIFE+ καλύπτει τα λειτουργικά έξοδα τόσο της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος όσο και τη συγχρηματοδότηση των προγραμμάτων. Σύμφωνα με το Άρθρο 6 του Κανονισμού LIFE+, τουλάχιστον το 78% του προϋπολογισμού πρέπει να χρησιμοποιηθεί για χορηγίες προγραμμάτων δράσεων (π.χ. έργα LIFE+).
Οι υποβαλλόμενες προτάσεις πρέπει να είναι επιλέξιμες σε μία από τις τρεις κατηγορίες του προγράμματος: LIFE+ Φύση και Βιοποικιλότητα, LIFE+ Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση και LIFE+ Πληροφόρηση και Επικοινωνία.
Η κατηγορία «Φύση και Βιοποικιλότητα» συνεχίζει και επεκτείνει το προηγούμενο πρόγραμμα «LIFE Φύση». Συγχρηματοδοτεί έργα καλών πρακτικών ή επίδειξης που συμβάλλουν στην εφαρμογή των Οδηγιών για τα Πτηνά και για τους Οικοτόπους και προωθούν το δίκτυο Natura 2000. Επιπλέον, συγχρηματοδοτεί πρωτοποριακά έργα ή έργα επίδειξης που συμβάλλουν στην εφαρμογή των στόχων της Ανακοίνωσης της Επιτροπής (COM (2006) 216 final) για την «Αναχαίτιση της απώλειας βιοποικιλότητας μέχρι το 2010 – και μετέπειτα». Τουλάχιστον το 50% του προϋπολογισμού του LIFE+ για τη συγχρηματοδότηση έργων πρέπει να αφιερώνονται σε έργα LIFE+ Φύση και Βιοποικιλότητα.
Η κατηγορία «Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση» συνεχίζει και επεκτείνει το προηγούμενο πρόγραμμα «LIFE Περιβάλλον». Συγχρηματοδοτεί πρωτοποριακά ή πιλοτικά έργα που συμβάλλουν στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής και στην διαμόρφωση καινοτόμων ιδεών πολιτικής, τεχνολογιών, μεθοδολογιών και οργάνων. Επίσης συμβάλλει στην παρακολούθηση των πιέσεων (συμπεριλαμβανομένης της μακροχρόνιας παρακολούθησης των δασών και των περιβαλλοντικών αλληλεπιδράσεων) στο περιβάλλον μας.
Η κατηγορία «Πληροφόρηση και Επικοινωνία» συγχρηματοδοτεί έργα που σχετίζονται με εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για θέματα περιβάλλοντος, προστασίας της φύσης και διατήρησης της βιοποικιλότητας, καθώς και έργα σχετικά με την πρόληψη δασικών πυρκαγιών (ευαισθητοποίηση, ειδική εκπαίδευση).
Από την έναρξη του προγράμματος LIFE, στην Ελλάδα έχουν χρηματοδοτηθεί συνολικά 196 έργα. Από αυτά, 134 εστιάζονται σε περιβαλλοντικές καινοτομίες, 58 στην προστασία της φύσης και 3 στην πληροφόρηση και επικοινωνία. Αυτά τα προγράμματα αντιπροσωπεύουν μια συνολική επένδυση 255 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 133 εκατομμύρια έχουν καταβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
