Στόχοι

Ο κύριος στόχος του προγράμματος είναι η εφαρμογή διαχειριστικών πρακτικών στα δάση και τα δασικά ανοίγματα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας σε επίπεδο ειδών, ενδιαιτημάτων και τοπίου σε δύο ορεινές περιοχών του δικτύου Natura 2000 της Κεντρικής Ελλάδας, στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας: «Εθνικός Δρυμός Οίτης» (GR2440004) και «Όρος Καλλίδρομο» (GR2440006).

Οι οικότοποι-στόχοι του προγράμματος είναι:

Οικότοποι  προτεραιότητας του Παραρτήματος I της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ:

• Ενδημικά μεσογειακά δάση με Juniperus foetidissima (τύπος οικοτόπου 9560*),
• Μεσογειακά δάση κωνοφόρων με ενδημική Μαύρη Πεύκη (τύπος οικοτόπου 9530*),
• Ημι-φυσικές ξηρές χλοώδεις διαπλάσεις σε ασβεστολιθικά υποστρώματα (Festuco Brometalia) (*σημαντικές περιοχές ορχιδέων) (τύπος οικοτόπου 6210*),
• Χλοώδεις διαπλάσεις με Nardus, ποικίλων ειδών, σε πυριτικά υποστρώματα σε ορεινές περιοχές (τύπος οικοτόπου 6230*),
• Μεσογειακά εποχικά λιμνία (τύπος οικοτόπου 3170*).

Τα είδη-στόχοι είναι:

Είδη προτεραιότητας του Παραρτήματος  II της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ:

• Veronica oetaea* ένα σοβαρά απειλούμενο είδος των εποχικών λιμνίων,
• Καφέ Αρκούδα (Ursus arctos*) ένα απειλούμενο δασικό είδος.

Πτηνά του Παραρτήματος I της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ:

• Αιγωλιός (Aegolius funerus),
• Μαύρος Δρυοκολάπτης (Dryocopus martius),
• Λευκονώτης Δρυοκολάπτης (Dendrocopus leucotos),
• Σταχτής Δρυοκολάπτης (Picus canus),
• Πετροπέρδικα (Alectoris graeca).

Ο κύριος στόχος του προγράμματος θα επιτευχθεί από την ακόλουθη σειρά συγκεκριμένων επιδιώξεων, που έχουν καθοριστεί μετά από έρευνα των απειλών που αντιμετωπίζουν οι οικότοποι και τα είδη-στόχοι στις περιοχές του έργου:

1. Υποστήριξη των δασικών ανοιγμάτων με σκοπό να διατηρηθούν οι ορεινοί λειμώνες και τα εποχικά λιμνία.
2. Αποκατάσταση της υδρογεωλογίας και των βιοκοινοτήτων των εποχικών λιμνίων, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυση του πληθυσμού της Veronica oetaea *.
3. Προστασία των λειμώνων και των εποχικών λιμνίων από την υποβάθμιση που προκαλεί η ανθρώπινη πίεση.
4. Αποκατάσταση των δασών Juniperus foetidissima, που θα περιλαμβάνει αποκατάσταση του δυναμικού αναγέννησης και επέκταση της περιοχής εξάπλωσης.
5. Προστασία των δασών κωνοφόρων από τις καταστροφικές πυρκαγιές.
6. Εκτός τόπου (ex situ) διατήρηση των οικοτόπων-στόχων και των φυτικών ειδών.
7. Ενίσχυση του πληθυσμού, αύξηση της περιοχής εμφάνισης και προστασία των πέντε ειδών πτηνών του Παραρτήματος I της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ.
8. Ενίσχυση και προστασία του πληθυσμού της Καφέ Αρκούδας.
9. Ενεργή συμμετοχή των τοπικών ενδιαφερομένων μερών στη διαχείριση των περιοχών με απώτερο στόχο τη διατήρηση τους.
10. Νομική προστασία των περιοχών του προγράμματος

Δράσεις και μέσα

1. Μία σειρά προπαρασκευαστικών δράσεων (δράσεις Α) θα παρέχουν ακριβείς, επιστημονικά τεκμηριωμένες προδιαγραφές για τις δράσεις διατήρησης και διάδοσης των αποτελεσμάτων. Οι δράσεις Α.1,Α.2, Α.3, Α.4, Α.5, Α.6, Α.7, Α.9 και Α.10 περιλαμβάνουν μελέτες των ενδιαιτημάτων και ειδών στόχων και έρευνα για τους παράγοντες που τα επηρεάζουν. Επίσης αυτές οι δράσεις θα προσδιορίσουν την αρχική κατάσταση των ενδιαιτημάτων και ειδών στόχων, καθώς και τις προδιαγραφές για την αξιολόγηση της επίδρασης των δράσεων διατήρησης σε αυτά (δράσεις D). Η δράση Α.8 θα παρέχει προδιαγραφές για παρεμβάσεις που κυρίως αφορούν στον έλεγχο πρόσβασης και τις σχετικές υποδομήές. Οι δράσεις Α.11 και Α.12 περιλαμβάνουν διερεύνηση των απόψεων και των προσδοκιών των τοπικών ενδιαφερομένων μερών, καθώς και πεοσδιορισμό της διακυβέρνησης και του νομικού καθεστώτος που αφορά τα ενδιαιτήματα και τα είδη στόχους. Αυτές οι δράσεις θα διαμορφώσουν μία σταθερή βάση που θα διασφαλίσει τη συγκατάθεση και τη συμμετοχή όλων των τοπικών ενδιαφερομένων μερών.

2. Οι δράσεις διατήρησης (δράσεις C) θα υλοποιήσουν τους στόχους του προγράμματος.

• Η διατήρηση των δασικών ανοιγμάτων θα επιτευχθεί εφαρμόζοντας προγράμματα  διαχείρισης της βόσκησης και καθαρισμού της ξυλώδους βλάστησης (δράση C.3). Θα διερευνηθούν τα αποτελέσματα της εφαρμογής των διαφόρων βαθμών βόσκησης σε συνδυασμό με τα διάφορα σχήματα καθαρισμού της βλάστησης στην ποιότητα των ενδιαιτημάτων στους ορεινούς λειμώνες και στα εποχικά λιμνία και θα καθοριστεί το απαραίτητο διαχειριστοκό σχήμα για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Αυτές οι πρακτικές θα αποκαταστήσουν την ποιότητα των ενδιαιτημάτων-στόχων με την αποκατάσταση της χλωριδικής σύνθεσης και δομής τους.
• Η υδρογεωλογία των εποχικών λιμνίων θα αποκατασταθεί με την απομάκρυνση των υπαρχουσών παρεμβάσεων και με τον περιορισμό της διάβρωσης που θα μειώσει την απόθεση ιζημάτων (δράση C.4). Επίσης τα μέτρα ελέγχου της πρόσβασης και η δημιουργία υποδομών για τους επισκέπτες (δράση C.1) θα εμποδίσουν την καταπάτηση που προκαλεί συμπύκνωση του εδάφους και θα περιορίσουν τη ρύπανση και την αύξηση των νιτρικών λόγω διαρροής από απορρίματα, καθώς και την αύξηση των νιτρικών από τα ζώα που βοσκουν εδώ.
• Η αποκατάσταση των βιοκοινοτήτων των εποχικών λιμνίων θα επιτευχθεί με τις παραπάνω παρεμβάσεις, αλλά και με άμεσες παρεμβάσεις στις βιοκοινότητες (δράση C.4), όπως η απομάκρυνση ανταγωνιστών και η επανεισαγωγή των χαρακτηριστικών ειδών. Επιπλέον, θα γίνει  πιλοτική εισαγωγή της Veronica oetaea* σε νέες θέσεις(δράση C.2).
• Η αποκατάσταση των δασών Juniperus foetidissima θα επιτευχθεί με την παραγωγή και τη φύτευση αρσενικών/θηλυκών/δίοικων φυτών ώστε να εξασφαλιστεί ικανοποιητική αναλογία φύλων, με την προστασία των νεαρών φυτών και με την πιλοτική επανεισαγωγή του ενδιαιτήματος σε δύο νέες θέσεις (δράση C.5).
• Η προστασία των δασών Juniperus foetidissima και Pinus nigra από τις πυρκαγιές θα επιτευχθεί με την αναβάθμιση των υποδομών πυροπροστασίας (δράση C.6) και επίσης με τη μείωση των τυχαίων πυρκαγιών μέσω των μέτρων ελέγχου των επισκεπτών (δημιουργία χώρων κατασκήνωσης και αναψυχής).
• Η εκτός περιοχής (ex situ) διατήρηση των ενδιαιτημάτων και των φυτικών ειδών στόχων θα επιτευχθεί με την δημιουργία τράπεζας σπερμάτων των καθορστικών ειδών, και με την ανάπτυξη μεθόδων για τη διασπορά και φύτευσή τους (δράση C.7). Αυτή η δράση θα παράσχει επίσης το φυτικό υλικό για τις δράσεις C.2, C.4 και C.5.
• Η αύξηση του πληθυσμού, η επέκταση της περιοχής εμφάνισης και η προστασία των πέντε ειδών πτηνών του παραρτήματος I της Οδηγίας (δράση C.8) θα επιτευχθούν με τη διατήρηση των φυσικών θέσεων φωλεοποίησης και των τροφικών πόρων (μέσω της διατήρησης των ηληκιωμένων δέντρων και του νεκρού ξύλου), με την αύξηση των θέσεων φωλεοποίησης με την εγκατάσταση τεχνητών φωλιών, με την εφαρμογή ευνοϊκών δασοκομικών πρακτικών και με τη διατήρηση των περιοχών τροφοληψίας στους λειμώνες.
• Η αναβάθμιση και προστασία του πληθυσμού της Καφέ Αρκούδας (δράση C.9) θα επιτευχθεί με: μείωση των συγκρούσεων αρκούδας-παραγωγών (και συνεπώς της ανθρωπογενούς θνησιμότητας) μέσω της διανομής Ελληνικών Ποιμενικών Σκύλων και ηλεκτροφόρων περιφράξεων για τα μελίσσια, όπως επίσης και με τη διατήρηση και την αύξηση των άγριων καρποφόρων δένδρων.
• Η νομική προστασία των περιοχών του προγράμματος θα επιτευχθεί με την προετοιμασία δύο νομικών εγγράφων που θα εγκαθιδρύσουν το απαραίτητο νομικό πλαίσιο για τη διατήρηση και διαχείριση των περιοχών του δικτύου Natura 2000 στα δύο βουνά, καθώς και των γύρω περιοχών, και με την υιοθέτηση της σχετικής νομοθεσίας από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

3. Οι επιπτώσεις των δράσεων διατήρησης στα ενδιαιτήματα και στα είδη στόχους θα παρακολουθηθεί με τις δράσεις D. Η τακτική παρακολούθηση θα επιτρέψει τροποποιήσεις στις προδιαγραφές των δράσεων διατήρησης εάν κριθούν αναγκαίες.

4. Οι δράσεις διάδοσης (δράσεις Ε) θα:

• Διαδώσουν τα αποτελέσματα του προγράμματος στο ευρύ κοινό, στους διαχειριστές των περιοχών και στην επιστημονική κοινότητα μέσω της δημιουργίας του ιστοτόπου του προγράμματος (δράση Ε.3), με την παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε συνέδρια, με δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και με τη συμμετοχή σε εξειδικευμένες επιστημονικές ομάδες (δράση Ε.5).
• Εξασφαλίουν την αποδοχή και συναίνεση των ενδιαφερομένων μερών και θα ενθαρρύνυν την ενεργό  συμμετοχή τους στην προστασία μέσω τοπικών εκδηλώσεων, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και εργαστηρίων εκπαίδευσης (δράσεις Ε.1, Ε.4). Αυτό θα συνεισφέρει στη μετά- LIFE διατήρηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
• Επιτύχουν την επιμόρφωση και αυαισθητοποίηση του κοινού και την καλλιέργεια της συνείδησης με τη διανομή πληροφοριακού/εκπαιδευτικού υλικού, με την πληροφόρηση μέσω των ΜΜΕ (δράση Ε.1) και με τη δημιουργία Κέντρων  Πληροφόρησης και Εκπαίδευσης (δράση Ε.2).

5. Μία σειρά διαχειριστικών δράσεων (δράσεις F) θα διευκολύνουν τη λειτουργία του προγράμματος και την επικοινωνία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και άλλους χρήστες των περιοχών. Έτσι θα εξασφαλιστεί η συνέχιση των δράσεων διατήρησης μετά το πέρας του προγράμματος.

• Η δράση F.1 θα καθορίσει μία σαφή διαχειριστική δομή, υπό τον Διευθυντή του έργου. Επίσης θα εξασφαλίσει την πιστή τήρηση του χρονοδιαγράμμτος, την έγκαιρη παραγωγή ποιοτικών παραδοτέων, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων αναφοράς προς την ΕΕ, και την καλή  καλή οικονομική διαχείριση, υποβοηθούμενη από εξωτερικό λογιστικό έλεγχο (δράση Ε.3).
• Η Επιτροπή Ενδιαφερομένων Μερών (δράση F.2) είναι ένα σημαντικό στοιχείο για ης λειτουργία του έργου και για την επίτευξη των στόχων του. Αντιπροσωπεύει τον τρόπο άμεσης εμπλοκής των ενδιαφερομένων μερών στο έργο και θα παρέχει καθοδήγηση ώστε να εξασφαλιστεί η υποστήριξη και δέσμευση των ντόπιων κατοίκων και για να ξεπεραστούν πιθανά διοικητικά και πολιτικά προβλήματα. Επίσης η συμβολή της θα είναι καθοριστική  για την παραγωγή ενός σχεδίου διατήρησης των οικοτόπωνκαι των ειδών μετά το πέρας του έργου. (δράση F.4).
• Η δικτύωση με παρόμοια έργα (δράση F.5) θα επιτύχει ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειρίας στη διαχείριση των οικοτόπων και των ειδών στόχων.